Σοκολάτα ή φράουλα; Ζωή ή θάνατος; Μικρές και μεγάλες αποφάσεις καλούμαστε να παίρνουμε καθημερινά. Μερικές αποφάσεις είναι πολύ απλές και δεν χρειάζονται καθόλου σκέψη, ενώ άλλες χρειάζονται πολύ σκέψη, έχουν ρίσκο και μας κάνουν να νιώθουμε ανησυχία, κυρίως επειδή αλλάζουν τη ζωή μας, διαμορφώνουν την προσωπικότητά μας και καθορίζουν το μέλλον μας.
Όσες σωστές αποφάσεις και να έχετε πάρει στη ζωή σας, πιθανόν κάποια στιγμή να έχετε πάρει και κάποιες λάθος. Οι αποφάσεις που παίρνουμε στην καθημερινότητα μας, συχνά επηρεάζονται από προηγούμενα λάθη που έχουμε κάνει, από τις προκαταλήψεις μας και τα συναισθήματα μας. Η πράξη της απόφασης υποστηρίζει την ιδέα ότι έχουμε ελεύθερη βούληση. Ζυγίζουμε τα οφέλη και τα κόστη της επιλογής μας, παίρνουμε την απόφασή μας και μετά αντιμετωπίζουμε τις συνέπειες.
Όταν οι άνθρωποι βρίσκονται σε μια οικεία κατάσταση, οι αποφάσεις τους είναι συχνά γρήγορες και αυτόματες, με βάση τη μακρόχρονη εμπειρία με το τι λειτουργεί και τι όχι. Ωστόσο, όταν αντιμετωπίζουν μια κατάσταση στην οποία δεν έχουν βρεθεί ποτέ πριν, πρέπει να αφιερώσουν χρόνο για να σταθμίσουν τα πιθανά οφέλη και τους κινδύνους όταν επιλέγουν μια πορεία δράσης. Είναι πιο πιθανό να κάνουν λάθη και να αντιμετωπίσουν αρνητικές συνέπειες.
Τι είναι η τεκμηριωμένη λήψη αποφάσεων;
Η ικανότητα να σκέφτεστε κριτικά είναι το κλειδί για τη λήψη καλών αποφάσεων χωρίς να υποκύπτετε σε κοινά λάθη ή προκαταλήψεις. Όταν εξετάζετε όλες τις πιθανές πηγές πληροφοριών με ανοιχτό μυαλό, μπορείτε να πάρετε μια τεκμηριωμένη απόφαση με βάση τα γεγονότα. Η συλλογή όσο το δυνατόν περισσότερων πληροφοριών, η εξέταση όλων των πιθανών εναλλακτικών, καθώς και των συνακόλουθων οφελών και δαπανών τους καθώς και η αφιέρωση χρόνου πριν πάρετε μία απόφαση είναι καθοριστική, για το αν στο τέλος θα αποδειχτεί καλή ή κακή.
Ποιες δεξιότητες χρειάζονται κατά τη λήψη αποφάσεων;
Η λήψη αποφάσεων μπορεί να είναι αγχωτική. Ίσως χρειαστεί να αποδεχτείτε ότι ο πανικός, ο φόβος και η έλλειψη αυτοπεποίθησης είναι συχνά μέρος της διαδικασίας λήψης αποφάσεων. Είναι σημαντικό να κοιμάστε αρκετά, ώστε να μπορείτε να σκεφτείτε καθαρά. Προσπαθήστε να διατηρήσετε τις προτεραιότητές σας σε μια σειρά. Ζυγίστε προσεκτικά τις εναλλακτικές, δεσμευτείτε για μια απόφαση και, στη συνέχεια, ακολουθήστε την.
Για να μπορείτε να πάρετε σωστές αποφάσεις καλό είναι να καλλιεργήσετε την εμπιστοσύνη στον εαυτό, τις δεξιότητες και τα ταλέντα σας. Αυτές τις δεξιότητες μπορείτε να τις μάθετε. Δε γεννιόμαστε με αυτές αλλά τις μαθαίνουμε μέσα από τις εμπειρίες μας. Οι περισσότεροι ενήλικες γνωρίζουν ότι η εμπειρία μπορεί να μας διδάξει πολλά. Και επειδή οι αποφάσεις προφανώς ποικίλλουν από τη μια κατάσταση στην άλλη, η εμπειρία που κερδίζουμε συμβάλλει στη λήψη της επόμενης απόφασης.
Για να αποφύγετε να πάρετε μια κακή απόφαση, είναι ανάγκη να καλλιεργήσετε κάποιες δεξιότητες σχετικά με τη λήψη αποφάσεων.
Τεχνικές για τη λήψη αποφάσεων
Με κάποια απλά βήματα μπορείτε να κάνετε πιο εύκολη τη διαδικασία λήψης αποφάσεων.
1) Αφιερώστε λίγο χρόνο
Μην παίρνετε βιαστικές αποφάσεις. Αν διαθέσετε από λίγες ώρες έως και κάποιες ημέρες μέχρι να πάρετε μια απόφαση, θα κάνετε τις καλύτερες επιλογές. Έτσι λοιπόν την επόμενη φορά που θα πρέπει να πάρετε μια απόφαση, κάντε μια σύντομη παύση και επικεντρωθείτε στις διαθέσιμες επιλογές πριν δεσμευθείτε. Ακόμα και μια μικρή παύση θα μπορέσει να σας βοηθήσει να κάνετε μια περισσότερο ορθή επιλογή.
2) Βελτιώστε τη Συναισθηματική Νοημοσύνη σας
Σύμφωνα με έρευνες τα άτομα που είχαν υψηλότερο δείκτη συναισθηματικής νοημοσύνης, έπαιρναν καλύτερες αποφάσεις. Εκείνοι που παρουσίαζαν χαμηλότερα επίπεδα συναισθηματικής κατανόησης είχαν την τάση να επιτρέπουν στο άγχος που είχαν για άλλα ζητήματα να επηρεάσει τις τρέχουσες αποφάσεις που έπρεπε να πάρουν. Οι άνθρωποι οι οποίοι χαρακτηρίζονται από συναισθηματική νοημοσύνη δεν απομακρύνουν όλα τους τα συναισθήματα από τη διαδικασία της λήψης απόφασης. Απομακρύνουν όμως όλα εκείνα που δε σχετίζονται με αυτήν τη διαδικασία.
3) Αντιμετωπίστε το πρόβλημα σαν εξωτερικός παρατηρητής
Όταν αντιμετωπίζετε ένα θέμα στην προσωπική σας ζωή, το οποίο είναι ιδιαίτερα στενάχωρο, όπως είναι τα οικογενειακά ή τα συζυγικά θέματα, τα συναισθήματα που βιώνετε συχνά μπορούν να θολώσουν την κρίση σας, όταν όμως κρίνετε το πρόβλημα σας από την οπτική γωνία ενός εξωτερικού παρατηρητή, μπορεί πράγματι να σας βοηθήσει να πάρετε καλύτερες αποφάσεις. Ακόμη κι όταν τα προβλήματα είναι αρκετά επίπονα, μπορείτε να κάνετε πιο σοφές επιλογές διατηρώντας μια απόσταση ανάμεσα στον εαυτό σας και στην κατάσταση.
4) Αναγνωρίστε το στόχο σας
Μια από τις πιο αποτελεσματικές τεχνικές για τη λήψη αποφάσεων είναι να καθορίσετε το στόχο σας. Αν ξεκαθαρίσετε τί είναι σημαντικό για εσάς βοηθάτε στη σωστή λήψη μιας απόφασης. Όταν γνωρίζετε το λόγο που παίρνετε μια συγκεκριμένη απόφαση, τότε μένετε δεσμευμένοι και αφοσιωμένοι σε αυτόν.
5) Αξιολογήστε το στόχο σας
Εδώ είναι το σημείο που χρειάζεται να ρωτήσετε τον εαυτό σας το “γιατί” αυτός ο στόχος είναι σημαντικός για εσάς. Μπορεί να σας φαίνεται απλό και αυτονόητο, αλλά εδώ κρύβονται οι περισσότερες παγίδες. Πολλές φορές οι αποφάσεις μας βασίζονται σε διάφορα ψυχολογικά τραύματα ή αρνητικές πεποιθήσεις τις οποίες είναι δύσκολο να ανιχνεύσουμε.
6) Ερευνήστε τις λεπτομέρειες της κάθε κατάστασης
Οι αποφάσεις μπορεί να είναι λανθασμένες επειδή υπάρχουν παράγοντες που κάποιος αγνοεί. Πριν λοιπόν ξεκινήσετε να πάρετε μια απόφαση, είναι ανάγκη να κατανοήσετε πλήρως την κατάσταση. Σκεφτείτε το πρόβλημα που αντιμετωπίζετε με την απόφασή σας και καθορίστε αν το πρόβλημα είναι το πραγματικό σας θέμα. Δείτε πέρα από το προφανές. Μπορεί να θέλετε να προσεγγίσετε το στόχο σας μεμονωμένα αλλά είναι πολύ πιο πιθανό να υπάρχουν πολλοί παράγοντες που να τον επηρεάζουν.
7) Καταγράψτε τις εναλλακτικές επιλογές σας
Όσο περισσότερες επιλογές έχετε, τόσο καλύτερη θα είναι η τελική σας επιλογή. Εξερευνήστε όλες τις πιθανές επιλογές που έχετε. Μπορεί αυτό να σας φαίνεται πολύπλοκο στην αρχή αλλά έτσι θα μπορέσετε να δείτε το πρόβλημα από διαφορετικές οπτικές γωνίες. Με αυτό τον τρόπο ξεφεύγετε από το κανονικό τρόπο σκέψης, βλέπετε έξω από το κουτί και καταλήγετε σε καινοτόμες λύσεις. Η ανταλλαγή ιδεών είναι η πιο δημοφιλής μέθοδος για την εύρεση λύσεων.
8) Εκτιμήστε το ρίσκο κάθε απόφασης
Όταν είστε ικανοποιημένοι από τις ρεαλιστικές εναλλακτικές, είναι η στιγμή να αξιολογήσετε το ρίσκο και τις συνέπειες της κάθε επιλογής. Σχεδόν κάθε απόφαση έχει ένα βαθμό ρίσκου. Χρειάζεστε μια δομημένη προσέγγιση για να αξιολογήσετε τους κινδύνους και τις συνέπειες. Επίσης είναι σημαντικό να εξετάσετε την ηθική της κάθε επιλογής ώστε να ταιριάζει στις δικές σας προσωπικές αξίες.
9) Ζυγίστε τα συν και τα πλην
Από τη στιγμή που θα έχετε αξιολογήσει τις εναλλακτικές, το επόμενο βήμα είναι να πάρετε την απόφασή σας. Αν έχετε να σκεφτείτε πολλά κριτήρια, μπορείτε να τα διαχωρίσετε, να τα καταγράψετε και να τα συγκρίνετε.
10) Πριν αρχίσετε να υλοποιείτε την απόφασή σας, ρίξτε μια ακόμα ματιά για να σιγουρευτείτε ότι όλα θα λειτουργήσουν σωστά και να προλάβετε τυχόν λάθη.
Η τελική σας απόφαση είναι τόσο καλή όσο τα γεγονότα και τα δεδομένα που έχετε χρησιμοποιήσει για να την λάβετε. Σιγουρευτείτε ότι οι πληροφορίες σας προέρχονται από αξιόπιστη πηγή. Μπορείτε να συζητήστε την τελική σας απόφαση με σημαντικούς ανθρώπους της ζωής σας και τέλος, να ακούσετε το ένστικτο σας, και αν υπάρχει κάτι που σας ανησυχεί προσπαθήστε να το ερευνήσετε περισσότερο.
Kommentare